…het afreizen van “kansloze Antillianen” naar Leeuwarden voorkomen.
Hieronder zijn screenshots weergegeven van het gehele hoofdstuk 4.1 van de Veiligheidsagenda 2019-2023 zoals aanvankelijk werd voorgesteld door het bestuur van de gemeente Leeuwarden, eind 2019.
“4.1 Aanpak plegers criminaliteit en (drugs)overlast etnisch gerelateerd
Terugblik en analyse
In 2015 is de motie aanpak druggerelateerde criminaliteit en overlast vastgesteld en vervolgens deels uitgewerkt. Tijdens de raadsvergadering bij de begrotingsbehandeling 2019 is de motie alsnog aangenomen.
De ketenaanpak is sinds 2015 deels wel ontwikkeld in het Taskforce binnen het VHF, een kleine kerngroep die, zodra er problemen zijn rondom een persoon, er direct op afgaat. In 2018 is een door de driehoek vastgesteld visiedocument opgesteld voor de aanpak van deze doelgroep. Nog steeds is er sprake van een behoorlijk aantal (drugs-) overlast gevende groepen, die gezien hun etnische afkomst — oververtegenwoordigd in de criminaliteit — een specifieke aanpak nodig hebben. Leeuwarden is één van de 22 gemeenten in Nederland waar relatief veel Antilliaanse Nederlanders wonen. Sinds de afschaffing van de zogeheten bijdrageregeling Antillianengemeenten, in 2011, krijgt Leeuwarden geen financiële steun meer van het Rijk voor een gerichte doelgroepenaanpak.
Een kleine groep Antilliaanse Nederlanders in Leeuwarden zorgt, ondanks enige afname van de overlast in de binnenstad, voor toenemende problemen. Die afname is dan ook deels te danken aan de inzet vanuit het toezichtmodel en alle andere vergaande inspanningen in de afgelopen jaren. De problemen met deze groep uiten zich vooral in drugshandel, berovingen en een (dreigende) strijd tussen drugsbendes. Er is daarbij veelal sprake van wapenbezit. Dit leidt tot een gevoel van onveiligheid in de stad.
Daarnaast is er onder Antilliaanse Nederlanders ook een hardnekkige sociale problematiek: uitkeringsafhankelijkheid, opvoedingsproblematiek, tienerzwangerschappen en voortijdig schoolverlaten komen er vaak voor. De (financiële) lasten voor de samenleving zijn daarmee hoog. De grotere instroom van “kansloze Antillianen” uit de Nederlandse Antillen en vooral ook uit Rotterdam in de laatste jaren baart zorgen. Hierdoor nemen de problemen met deze doelgroep alleen maar toe. De vele meldingen van huiselijk geweld, winkeldiefstallen, het dealen in harddrugs, het vuurwapenbezit en de schietincidenten nopen tot actie.
Onderzoek heeft uitgewezen dat de geschetste problematiek aangepakt kan worden mits dit structureel, multidisciplinair en langdurig gebeurt. Er is op dit moment geen specifiek Antillianenbeleid (het doelgroepenbeleid is afgeschaft). Een apart beleid is niet nodig, maar inzetten binnen regulier beleid op extra interventies, een specifieke aanpakopgave richting de doelgroep is wel nodig: preventie waar mogelijk en repressie waar het moet. Vanuit de regie van de Taskforce zal de nadruk komen te liggen op repressie en het onaantrekkelijker maken van het vestigingsklimaat.
Ambitie en doelstelling
De komende jaren wordt geïnvesteerd in het efficiënter organiseren (korte lijnen) van de backoffice/intern en lokaal, maar ook versterken van de samenwerking in regionaal, noordelijk en zelf landelijk verband. De (drugs-)overlast en daaraan gerelateerde criminaliteit daalt met 10%, voornamelijk door repressief optreden en door het onaantrekkelijker maken van het vestigingsklimaat, en daarnaast door het verbeteren van het toekomstperspectief binnen de bestaande preventietrajecten en/ of zorgkaders.
Binnen de taskforce is zicht op de actuele problematiek binnen de doelgroep. Dit geldt zowel op groepsniveau als op individueel niveau. Er wordt een probleemanalyse gemaakt. Binnen de taskforce is kennis over de criminaliteit en de wetenschappelijk onderbouwde interventies voor de doelgroep. De taskforce kan beleidsmakers en werkers in de praktijk inhoudelijk ondersteunen. Kennis wordt overgedragen naar de praktijk, waardoor interventies in Noord-Nederland worden geoptimaliseerd. Interventies zijn doordacht en gefundeerd. Er worden geen interventies ingezet, geen hulpverlening geboden als dit geen effect heeft, en wijkteam/indicatiesteller niet op de hoogte is gebracht. De taskforce wisselt lokaal, regionaal en landelijk informatie uit en signaleert trends/ontwikkelingen binnen de doelgroep en op de Caribische eilanden binnen het Koninkrijk.
Wat gaan we doen
Onze aanpak wordt voortdurend geëvalueerd en beoordeeld om de effectiviteit van interventies te vergroten. Onder regie van de Taskforce wordt een netwerkbijeenkomst georganiseerd om lokaal de samenwerking met alle ketenpartners te versterken, en onze kennis te vergroten. We plannen een werkbezoek aan Rotterdam en Almere om te leren van hun aanpak en om te komen tot samenwerkingsafspraken om het afreizen naar Leeuwarden te voorkomen.
We leggen een werkbezoek af aan het veiligheidshuis en de politie in Groningen om van elkaars aanpak te leren en te komen tot een betere samenwerking om zo ook het waterbedeffect in het noorden te verminderen. Er ligt nu een stevige basis om de samenwerking met alle benodigde partners te versterken en uit te breiden, waardoor gaandeweg een sluitende aanpak kan worden gerealiseerd. Bij de midterm review in 2020 wordt de motie Antillianen en drugsgerelateerd geweld besproken om het benodigde structurele budget vrij te maken, zodat van preventieactiviteiten, zoals vastgelegd in de motie, vanaf 2021 kunnen worden uitgevoerd. Het is wel van belang dat alle partners mee blijven doen onder regie van de Taskforce”.
Artikel door Natasja Gibbs op de website van NTR Caribisch Netwerk:
Ook juristen zetten nu vraagtekens bij beleid voor ‘kansloze Antillianen’ in Leeuwarden
12 maart 2019 | Natasja Gibbs
LEEUWARDEN — De gemeente Leeuwarden begeeft zich met de plannen voor ‘kansloze Antillianen’ in een grijs gebied en dat kan negatief uitpakken. Dat valt op te maken uit de reacties van juristen gespecialiseerd in mensenrechten.
Volgens de gemeente ‘zorgt een groep Antillianen voor toenemende problemen’ zoals ‘huiselijk geweld, winkeldiefstallen, drugsdealen en schietincidenten’. De gemeente wil straks iedereen die tot deze groep wordt gerekend, het moeilijker gaan maken om naar Leeuwarden te verhuizen.
‘Strijdig met EU-wetgeving’
Juristen Tom van Messel en Uladzislau Belavusau zetten hun vraagtekens bij de plannen in de Veiligheidsagenda 2019–2023 van Leeuwarden. Daarin staat dat de groep overlastgevers ‘van de Nederlandse Antillen en vooral ook uit Rotterdam komt’. Opvallend is dat de gemeente het heeft over een grotere instroom van ‘kansloze Antillianen’.
Mag dat wel? Het zit in een grijs gebied en kan volgens juristen negatief uitpakken. Uladzislau Belavusau, universitair docent en jurist-onderzoeker (Europees recht) bij het Asser Instituut, wijst op eerdere uitspraken bij het Europese Hof van Justitie. “In de zaak Feryn (2008) bijvoorbeeld, stelde het Hof ‘directe discriminatie’ vast nadat een Belgische werkgever in de pers had gesuggereerd dat hij Marokkaanse werknemers niet zou aannemen.”
‘Nederland heeft al eerder kritiek gekregen op de wijze waarop overheden communiceren over criminaliteit en herkomstland’
Tom van Messel, die juridisch onderzoek doet naar overheidscommunicatie over criminaliteit en herkomstlanden, vult aan: “In een aantal rechtszaken oordeelden rechters dat bepaalde uitspraken een vermoeden van discriminatie opleveren. In die gevallen moet degene die de uitspraken deed vervolgens bewijzen dat er géén sprake is van discriminatie.”
“Het verhinderen dat een bepaalde groep zich in een regio vestigt uitsluitend op basis van hun herkenbare etnische afkomst, kan worden beschouwd als strijdig met EU-wetgeving”, stelt Belavusau bovendien. “Of dit ook echt zo in Leeuwarden het geval is moet de praktijk uitwijzen.”
De juristen volgen de ontwikkelingen op de voet. Van Messel: “Nederland heeft al een aantal keren kritiek gekregen op de wijze waarop overheden communiceren over criminaliteit en herkomstland. Als het noemen van Antilliaanse herkomst nu tot doel had om systematische ongelijke behandeling te onderbouwen, bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt of woningmarkt, dan zit je niet zo gauw in de juridische gevarenzone. Deze tekst gaat echter over criminaliteit.”
‘Uitspraken burgemeester stellen niet gerust’
Van Messel vindt dat de uitlatingen van burgemeester Ferd Crone van afgelopen week “niet de indruk wegnemen dat het voornemen bestaat om het wonen in Leeuwarden te ontmoedigen mede op basis van herkomstland”.
Tegenover Caribisch Netwerk antwoordde de burgemeester eerder dat ‘alle gemeenten in Nederland naar de herkomst en achtergrond van personen kijken’ op de vraag of iedereen zich er zomaar kan vestigen om beroep te doen op bijvoorbeeld een uitkering of een hulpverleningstraject.
Burgemeester blijft achter plannen staan
Burgemeester Crone vindt dat de plannen niet stigmatiserend zijn. Er wordt volgens hem een verschil gemaakt tussen ‘minder kansrijke Antillianen’ die niet kúnnen en een groep die niet wíl. “De niet-willers die nu in andere gemeenten wonen willen we ontmoedigen om naar Leeuwarden te komen.”
“Maar we kunnen het ze niet verbieden. En dat willen we ook niet”, voegt Crone daaraan toe. Wel gaat de gemeente ‘strenger letten op eisen als een familiebinding en een economische binding.’ “Dat bedoelen we met het onaantrekkelijk maken van het vestigingsklimaat voor kansloze Antillianen.”